رونمایی از فرش دستباف روستایی قدیمی در موزه فرش تهران

تاریخچه فرش دستباف روستایی ارمنستان

فرش اصفهان، اواخر قرن شانزدهم، آغاز قرن هفدهم. در فرش از تصاویر کلیسای صلیب مقدس اختامار استفاده شده است

در میان مناطق مهم و سنتی نظام فرهنگی ارمنستان، فرهنگ قالی بافی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در ارمنستان، قالی بافی به عنوان یک صنعت از زمان های

قدیم توسعه یافته است. این را پارچه های یافت شده در غار آرن 1، c. سال آ. فرش پازیریک متعلق به قرن پنجم و همچنین ذکر هنر فرش ارمنی توسط تعدادی از

مورخان حفظ شده است.

منابع تاریخی حاوی اطلاعاتی است مبنی بر اینکه اورارتوها و ارمنیان فرشهایی را به عنوان خراج به آشور، ایران هخامنشی و دیگر کشورها ارائه می‌کردند.

در ارمنستان تاریخی، قالی و فرش دستباف روستایی از اقلام ضروری محسوب می شدند. آنها را روی زمین پهن می کردند، به دیوارها آویزان می کردند و به عنوان پتو

استفاده می کردند.

تقریباً در همه سکونتگاه ها از فرش استفاده می شد: گلیم، پتو، پرده، زین، زین، پتو، کیسه نمک، پتو اسب و قالی. این هنر آنقدر با زندگی روزمره مرتبط بود که

دانستن آن الزامی بود. فرش نیز جزء لاینفک جهیزیه دختران ارمنی بود، به همین دلیل از کودکی این صنعت را آموختند و فرش های جهیزیه خود را ساختند.

هنر قالی بافی در طول تاریخ خود به شدت تحت تأثیر تهاجمات، جنگ ها و سیاست های فتح قدرت های همسایه قرار گرفته است. به دلیل تحولات ژئوپلیتیکی

ارمنستان تاریخی، یا مجموعه‌های کلیسا به‌طور مرتب غارت می‌شد و یا لازم بود بخشی از آن‌ها برای نجات کلیساها از غارت و تخریب اهدا شود.

در جریان نسل کشی، بسیاری از فرش ها به دلیل تخریب یا غارت کلیساها از بین رفت. برخی از آنها در بازارها فروخته شد و در نهایت در غرب و در اختیار افراد برای

مجموعه یا استفاده آنها قرار گرفت.

در سال 1921 پس از الحاق آذربایجان شوروی، اجرای برنامه کاهش جمعیت در مقیاس وسیع در آرتساخ آغاز شد که در چارچوب آن فرش جایگاه مهمی به ویژه مسئله

قومیت آنها داشت. این یک دوره منظم و برنامه ریزی شده از دهه 1960-1970 شد. ماموران جداگانه ای که از باکو فرستاده شده بودند با دستورات ویژه تمام روستاهای

ارمنی قره باغ را دور زدند و فرش های دستباف قدیمی را از مردم جمع آوری کردند و فرش های نو تولید شده در کارخانه ها را که ارزش خاصی نداشت تحویل دادند.

چنین «مبادلاتی بیشتر مظهر فریب و دزدی بود. همچنین به برکت چنین سیاستی است که موزه فرش در باکو ایجاد شد که آذربایجان امروز خود را به عنوان ملتی با

فرهنگ فرش کهن به جهانیان معرفی می کند.

عمدتاً در نتیجه همه اینها است که هنر فرش ارمنی در بسیاری از نقاط اروپا رایج شد. بدین ترتیب، در پایان قرن نوزدهم تعدادی از قالیبافان ارمنی در شهر گرلا در

ترانسیلوانیا ساکن شدند و در آنجا به ساخت و مرمت فرش پرداختند. در سال 1915م پس از نسل کشی، تعداد زیادی از ارامنه دوباره در رومانی ساکن شدند. بدین

ترتیب کارگاه های زیادی در کشور ایجاد شد و از دهه 1950 نیز کارخانه ها.